دریافت اطلاعات ...
 
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳

ترويج ديانت و مذهب تشيع با انديشه هاي متعالي شيخ بهايي
 

به گزارش گروه اطلاع رساني ايرنا، جهان اسلام از ابتدا تاكنون همواره كانون انديشمندان و حكمايي بوده كه تمامي معارف و كمالات انساني در وجود آنان گرد آمده است. افرادي امثال شيخ بهايي كه با شهرتي جهاني، عُلماي مسلمان توانايي هاي علمي و فكري او را ستوده و دانشمندان ديگر نقاط جهان نيز از خلاقيت ها و توليدات علمي او اظهار شگفتي و حيرت كرده و وي را در زمره مشاهيري چون خواجه نصيرالدين طوسي و ابوريحان بيرون قلمداد كرده اند. شيخ بهايي توانست با انديشه هاي ژرف خود جوامع گوناگون را با نور دانش و انديشه آشنا سازد.

بهاء الدين محمد بن حسين عاملي معروف به شيخ بهايي در هشتم اسفند 925 هجري در اصفهان چشم به جهان گشود. او يكي از دانشمندان نامدار سده 10 و 11است كه در دانش هاي فلسفه، منطق، هيات و رياضيات تبحر خاصي داشت. شيخ بهايي از همان دوران كودكي در جست وجوي علم و حقيقت بود و شخصيت علمي، ادبي، اخلاق و پارسايي او سبب شد تا در دوران جواني شيخ الاسلام شود و اين منصب را تا پايان عمر در دربار شاه صفوي بر عهده گرفت.

شيخ، سفرهايي چند به خارج از قلمروي صفويه داشت و در اين سفرها به دانش اندوزي پرداخت. او با عالمان زمان خويش ارتباطي مداوم داشت و ميان وي و معاصران دانشور از راه بحث هاي حضوري، مكاتبات و ملاقات ها تبادل علمي و فرهنگي صورت مي گرفت.

ويژگي هاي شخصيتي شيخ بهايي
اطلاعات و درك شيخ بهايي از مسايل امور او را تبديل به نامداري كرد كه هرگز اسير مقام هاي دنيوي و مسووليت مهم سياسي نشد. وي از هرگونه غرور، خودخواهي، جاه طلبي اجتناب مي كرد و با آنكه مناصب حكومتي مهمي را به عهده مي گرفت اما وارستگي ويژه اي در عمل داشت. مورخين و شرح حال نگاران، وي را اقيانوس مواجي دانسته اند كه امواج فضيلت را به ارمغان آورد كه هيچ توفاني آن را به لرزه درنمي آورد.

آثار و تاليفات برجاي مانده از شيخ بهايي
بهاءالدين عاملي در علوم مرسوم آن زمان به ويژه در اخبار و احاديث، تفسير، اصول فقه و رياضيات داراي تاليفات بسيار است. او بالغ بر95 كتاب و رساله دارد. جامع عباسي شاخص ترين اثر شيخ درفقه و ابتكاري نو در نگارش متون فقهي به شمار مي رود. «الزبده في الاصول، اربعين، مثنوي سوانح الحجاز (نان و حلوا)، كه آميخته از طنز، حكايت، تمثيل و لطايف عرفاني بود و كشكول» از جمله مهم ترين آثار برجاي مانده از اين دانشمند حكيم است.

شخصيت ادبي
بهايي افزون بر فارسي آثار برجسته عربي و تركي را نيز به نثر و نظم درآورده است. اشعار او شامل مثنويات، غزليات و رباعيات است. بهترين منبع براي گردآوري اشعار بهايي، كشكول به شمار مي رود. نان و حلوا يا سوانح سفر، نان و پنير، شير و شكر، مثنوي هايي مانند نان و خرما و شيخ ابوالحشم از مهم ترين آنان است.

از نثر فارسي وي تنها نمونه اي كه در ديوان هاي چاپي منتشر شده مي توان به رساله پند اهل دانش و هوش به زبان گربه و موش اشاره كرد. او مدحي در باب امام زمان(عج) در 63 بيت سروده كه هر گونه شبهه در دوازده امامي بودن را مردود مي كند. همچنين از اين عالم وارسته 2 بيتي هايي هم در وصف ائمه معصوم(ع) برجاي مانده است.

مثنوي شيخ بهايي سرشار از رموز اسم اعظم
شيخ بهايي با گردآوري مثنوي به بيان نكته ها و ويژگي هاي اسم اعظم خداي متعال پرداخت. مثنوي او در 101 بيت سروده شده كه آغاز اين مثنوي چهار بيت در مناجات با پروردگار و از بيت پنجم به بعد به بيان خاصيت حروف و اسما پرداخته است. او مي گويد: اسم اعظم چهارده خاصيت دارد اما اسرار اين اسم را به تمامي نمي توان باز گفت زيرا اگر عامه از آن با خبر شوند ممكن است از خواص آن اسم سوء استفاده كنند و بيهوده خلق را بيازارند. به اين ترتيب شيخ بهايي در اين مثنوي به صورتي معماگونه، پاره اي از نشاني ها و ويژگي هاي اسم اعظم را بيان مي كند.

نگاشته هاي ناب در علم نجوم و رياضيات
بهاء الدين با آموختن دانش تفسير توانست در ترويج اين علم كمك كند. از آثار قرآني او مي توان به عروه الوثقي (تفسير سوره حمد)، عين الحيوه، شرح تفسير بيضاوي، حل حروف القرآن، حواشي تفسير كشاف و مشرق الشمسين اشاره كرد. در دانش حديث نيز آگاهي هاي گسترده اي داشت و در اين عرصه هم آثار مفيد و ارزنده اي چون اربعين (چهل حديث)، حدائق الصالحين در شرح صحيفه سجاديه، حبل المتين، شرح من لايحضره الفقيه و ترجمه رساله اماميه را تأليف كرد. شيخ بهايي از همان دوران كودكي به آموزش رياضيات علاقه بسياري داشت و بعدها خود در اين رشته آثاري همچون خلاصه الحساب، بحرالحساب، جبر و مقابله و رساله اي در حساب فارسي را تأليف كرد. آگاهي هاي او در نجوم، هيأت، كرويت زمين و مباحث سالك و ممالك نيز گسترده بود و در اين باره نيز نوشته هاي متعددي از او به جاي مانده است.

بزرگداشت شيخ بهايي با برگزاري جشنواره شيخ بهايي
شهرك علمي و تحقيقاتي اصفهان از 1383 خورشيدي همه ساله جشنواره اي را با نام شيخ بهايي برگزار مي كند. موضوع اين جشنواره فن آفريني و كارآفريني است و برگزاركنندگان آن معتقدند شيخ بهايي نمادي از كار آفريني است. آنها معتقدند كه شيخ بهايي در عصر خود دانش را به فناوري تبديل كرد و خدمات ارزشمند علمي، فرهنگي و عمراني از خود به يادگار گذاشت. مهم ترين دستاوردهاي شيخ بهايي در رونق بخشيدن به شهر اصفهان ساخت مسجد امام، حمام شيخ بهايي، طراحي و فكر ايجاد شهر نجف آباد، تقسيم آب زاينده رود، قنات زرين كمر و تعيين سمت قبله مسجد امام اصفهان است. همچنين به پاس خدمات وي به علم ستاره شناسي، يونسكو سال 2009 را به نام او سال «نجوم و شيخ بهايي» نامگذاري كرد.

درگذشت شيخ بهايي
سرانجام شيخ بهايي انديشمند بلند آوازه در 1001 خورشيدي در اصفهان چشم از جهان فرو بست و پيكر در حرم امام رضا(ع) به خاك سپرده شد.

پژوهشم91179131
منبع خبر:
ایرنا
   تاریخ: ۱۲:۱۲ - ۰۸/۱۲/۱۳۹۷   بازدید: ۷۸۶